Om 11.00uur zou de Armeense uit Rusland komen schrijven en ze kwam, een half uur later met een Russisch gedicht. In de tijd dat zij op doek bezig was, kon ik nog wat woorden toevertrouwen aan mijn onbekende lezers, aanvullingen op gebeurtenissen van gister e.d.
Er werd op de deur geklopt, de vrouw die de o.a. administratieve zaken afhandelt voor het sociaal toerisme, stond voor de deur tezamen met een radiojournaliste van de NOS. Ze maakt voor het journaal op radio 1 een documentaireachtig programma over het sociaal toerisme hier en had eerder al een programma gemaakt uit het oogpunt van de vluchteling. Ze was aangenaam verrast hier een Nederlandse kunstenaar aan te treffen. omdat ik haar absoluut niet verwachtte, praatte ik ontspannen en kwam ik goed uit mijn woorden. Ook ik was aangenaam verrast.
Geluncht met de hele Armeense familie; de 3 kinderen, oma, de Irakese van 17 met baby en de grote Wit-Rus die er ook steeds bij is. Ik vroeg aan de vader des huize hoe hij het ervaren had om als onderwerp en vraagbaak te dienen voor de groep scholieren die hier op "excursie”zijn. De man antwoordde dat hij twee maal een interview heeft gehad bij het commissariaat van 4 uur en dat zijn verhaal te complex is om in een korte tijd tegen compleet vreemde(ook nog eens tieners) uit te gaan leggen. Het is te intiem. Bovendien heeft hij het liever over het heden, het hier en nu en een positieve toekomst.
Na de lunch kon ik nog even schilderen tot de tieners met de Surinamer bij mij kwamen kijken. Ik mocht vertellen over mijn werk, wat ik hier doe e.d.. Na mijn “lezing”besloot ik de Afghaan op te halen om 1 van zijn gedichten bij mij op doek te komen zetten. Maar zodra je bij hen aanklopt dan word je zo hartelijk ontvangen; er wordt meteen koffie gezet. De zakken chips, pinda’s alles wat ze hebben komt op tafel en “de dichter”begint vanzelf zijn verhaal wat iedere keer als ik hem spreek weer prikkelend is. Hij is pas 23 jaar, maar met een wijsheid die niet bij zijn leeftijd past. Zijn room-mates vallen stil en luisteren naar hem. Vandaag hoorden ze, terwijl ze hier al een jaar zitten, dat het commissariaat niet over hun zaak beslist tot augustus of september van dit jaar. Het betekent nog langer wachten in onzekerheid over de toekomst. Nog langer niet leven en verblijven in deze tijdloze wachtruimte. Waarom of voor wat zou je vroeg opstaan?
De frisse jongen uit Liberia zei nog tegen me dat hij hier niet lang wil blijven omdat het al je energie uit je haalt. Je wordt hier moe van het wachten en niets doen. Mensen slapen heel veel en lang, worden aphatisch en lusteloos of slapen juist niet, ; piekeren, worden depressief en krijgen diverse lichamelijke klachten. De dokter hier vinden ze niet goed. Iemand vertelde me dat als hij voor zijn hoofdpijn komt, krijgt hij een medicijn voor zijn voet, en:”Ach ja, we zijn ook maar vluchtelingen”.
Ik nam de Afghaanse dichter mee naar mijn atelier. Hij keek aandachtig naar de schilderijen en vond ze heel echt. Heel zorgvuldig begon hij zijn bijzondere taal te schrijven op mijn doek. Ondertussen schreef ik verder in dit schrift. het was stil en aan het einde van de dag. Het licht nam af. Ik liet het zo, omdat ik een hekel heb aan tl. licht en bovendien zat hij bij het licht van raam. We hoorden de geluiden in de aangrenzende sportzaal van basket ballende mannen en spelende kinderen. we spraken niet tot hij klaar was en me zijn gedicht ging verklaren. Slechts 4 regels tekst, maar twee bladzijdes uitleg. We liepen samen terug naar onze studio’s en namen afscheid.
Net binnen in mijn huisje klopte de kunstenaar aan. Het eten was klaar. Daar aangekomen zag ik een hele tafel vol met borden gevuld met heerlijke gerechten. Ik moest het met brood en zonder bestek eten. je gebruikt het brood als lepel en eet verder met je handen. Het was verrukkelijk en beregezellig. het werd steeds drukker in de studio. Zo’n beetje alle Soedanezen die hier verblijven en een Ethiopiër kwamen langs om wat te praten. En ik als enige witte vrouw tussen de zwarte moslim mannen.
Toen ik vertelde dat ik samen woon en een kind heb werd het er 1 wat teveel. dat kan toch niet. De vrouw die hij ooit zal trouwen mag geen andere mannen op de wang zoenen, mag geen alcohol en moet een lange rok aan.
De tafel werd later op de avond nog eens gedekt voor de oude (60 jaar) Ethiopiër (die ik aan het schilderen ben. Hij was vandaag in Brussel geweest voor zijn interview. Druk heen en weer gepraat in het Arabisch met zo nu en dan een vertaling voor mij in het Engels. Begint de man ineens te huilen; hij mist zijn kinderen vreselijk. Hij wil opstaan om weg te gaan, maar ze houden hem tegen, geven hem drinken en een troostende hand op de arm.
Elke avond zijn deze mannen bij elkaar, eten en koken ze samen. Ze zijn nooit alleen. Net zoals thuis in Soedan. Daar ben je ook nooit alleen. Wat een andere wereld is het hier.